İyi bir doğum ve sağlıklı bir gebelik süreci geçirme konusunda beslenmenin önemi bilinmektedir. Sadece gebelik sırasında sağlıklı beslenme ile değil, bireyin tüm yaşamı boyunca sağlıklı beslenmesi ile sağlanmaktadır. Gebelik öncesi ve gebeliğin erken dönemlerindeki beslenme yetersizliği,gebeliğin sağlıksız bir anne ve bebekle sonuçlanmasına neden olabilir. Bu sebeple gebelik planlaması, gebelik sırası ve sonrasında süreci diyetisyen ile yürütmek son derece önem taşımaktadır.
Diyetisyen Doğa Durmaz, gebelik döneminde beslenmehakkında önemli önerilerde bulundu.
GEBELİKTE KİLO ALIMI
Kazanılan kilonun son iki trimester döneminde ayda 1 kg dandaha az olması yetersiz, ayda 3 kg dan fazla olması ise aşırı kilo alımı olarak kabul edilmektedir. Gebelik döneminin yirminci haftasında genelde 4,5-6 kg kazanılmış olmalıdır. Eğer bu kiloya ulaşılamamışsa beslenmesi diyetisyen tarafından yeniden değerlendirilmeli ve danışmanlık yapılmalıdır. Gebelikte şok diyetler ve bireyin kendini aç bırakma durumu olmamalıdır. Yetersiz kilo alma faktörüdüşük doğum ağırlığına, yeni doğanda morbidite ve mortalitehızının artmasına neden olur. Ağırlığı,olması gereken kilonun%50 üzerinde olan kadınlar kronik hipertansiyon, kanlipitlerinde artma, gestasyonal diyabet ve zor doğum eylemiyönünden risk grubunda bulunmaktadırlar.
PAKETLİ GIDALAR
Paketli gıdalardaki işlenmiş maddelerden ve fazla şeker oranından uzak durmak gebelikte büyük önem taşımaktadır. Paketli gıdaları tüketmek yerine sağlıklı alternatiflere yönelmek gerekmektedir.
KARBONHİDRAT TÜKETİMİ
Gebelerin kan şeker seviyelerini dengede sürdürebilmeleri içinüç büyük öğünün yanında besleyici ara öğünlere de yervermeleri gerekmektedir.
Karbonhidrat ve kalori ihtiyacı özellikle son iki trimesterde artış gösterir.
Karbonhidrat alımı ağırlık artışını, fetüsün plasentanın vediğer anne dokularının gelişmesini sağlar. Süt ürünlerinde, sebze - meyve ve tüm taneli tahıl ürünleri, ekmek karbonhidratiçin besin kaynaklarıdır. Süt tüketimi bireyde gaz ve sindirememe şikayeti yapıyor ise başka kaynaklara yönelmek gerekmektedir.
PROTEİN TÜKETİMİ
Gebelerin süt ürünlerine bir toleransı yok ise günde 4 bardak süt içmeleri için desteklenmeleri gerekir. Protein, hayvansalkaynaklardan çok az ya da hiç alınmıyor ise bitkisel orjinlibesinlerin birleşimini yapmak, kaliteli proteinleri elde etmekgerekmektedir.
Nohut ve mercimek proteinlerinin vücutta kullanılabilirliği diğerlerinden yüksektir.
Tahıl ve baklagillerin birlikte kullanılması ile elzem aminoasitlerin tamamlanması sağlanmış olur. Diyette kalori alımı yetersiz ise enerjinin karşılanması için kullanılan proteinler, yeni dokuların gelişmesi ve büyümesi için kullanılamayacaktır.
MEYVE TÜKETİMİ
Sebze ve meyveler düşük kalorili, bol lifli ve besleyici madde bakımından zengindir, kilo aldırmaz. Meyve suyu ise meyveyle eşit değildir, doyurmaz. Meyveler hazırlandıktan sonra 2 saat içinde taze olarak tüketilmelidir. Meyve, sebze ve tahıldan zengin lifli diyet kan basıncını düşürür ve mevcut gebelikte şeker ihtiyacını karşılar.
SU TÜKETİMİ
Su içmek için susamayı beklememeniz gerekir. Su içme alışkanlığı edinmeli ve sağlıklı bir gebelik dönemi için günde en az 3-4 litre su tüketmelisiniz.
KALSİYUM VE FOSFOR İHTİYACI
Kalsiyum ve fosfor, fetal kemiklerin ve dişlerin minerilizasyonunda, enerji üretiminde , hücre yapımında ve asit-baz dengesinin kurulmasında gerekli olan minerallergrubunda yer almaktadır. Kalsiyuma olan ihtiyaç gebelikte arttığı için daha çok absorbe edilir ve kullanılır.
Gebeliğin erken dönemlerinde kalsiyum ihtiyacı artmakla birlikte, fetüsün kemik kalsifikasyonunun olduğu son trimesterde ihtiyaç daha da artar.
Gebelik ve laktasyon döneminde 1200 mg/günlük kalsiyum önerilmektedir.
Eğer kalsiyum alımı düşük ise fetal ihtiyaç anne kemiklerinin deminerilizasyonu ile karşılanır.
Günlük diyette 4 fincan süt ya da bu miktara eşit süt ürünlerinin bulunması gebelikte yeterli kalsiyumu temin etmektedir.
Süt ve süt ürünleri için sorun yaşayan bireyler için başka diğer kaynaklar; pekmez, susam, fındık, fıstık, ve benzeri, kuru baklagiller ve kurutulmuş meyvelerdir.
Pazı, ıspanak gibi yeşil yapraklılarda bulunan kalsiyum oksalik asit tarafından bağlanarak emiliminin zorlaştığı bilinmektedir.
GEBELİKTE KAÇINILMASI GEREKEN BESİNLER
Az pişmiş etler ve çiğ yumurta
Pastörize olmayan süt ve süt ürünleri
Şeker içeren paketli gıdaların tümü
Fazla miktarda kafein
Bazı bitki çayları
Asitli içecekler
Konserve hazır gıdalar
